Những tiêu chuẩn phải có trong Phiên Dịch tiếng anh

1. Khả năng ghi nhớ tốt

Khả năng ghi nhớ của người Phiên Dịch nói chung và phiên dịch tiếng anh nói riêng là rất quan trọng. Nếu không có khả năng ghi nhớ, cho dù là trong “trí nhớ ngắn hạn” Phiên Dịch sẽ không thể truyền đạt được trọn vẹn ý của Diễn giả. 

Muốn ghi nhớ được, Phiên Dịch tiếng Anh cần phải được rèn luyện nhiều để vừa phân tích, vừa tổng hợp, vừa sắp xếp thông tin nghe được theo một logic, cấu trúc nhất định, bởi không bao giờ bạn có thể nghe và nhớ hết từng lời của Diễn giả được. Phải “bắt được cái mạch” ý tưởng của Diễn giả. 

Như vậy, gắn liền với khả năng ghi nhớ là khả năng đoán ý, nắm bắt được tinh thần Diễn giả muốn truyền đạt và dự đoán những thông tin tiếp theo diễn giả sẽ trình bày căn cứ vào những gì mà trước đó Phiên Dịch đã tiếp nhận được. 

Đối với sinh viên dịch thuật tiếng Anh, không phải ai cũng có khả năng ghi nhớ tốt, ngay cả những Giáo viên có khả năng nghe hiểu khá tốt cũng không thể có được trí nhớ tốt cũng khó làm và theo được nghề Phiên Dịch. Như vậy tiêu chí đâu tiên khi tuyển chọn đó là khả năng ghi nhớ của họ.

Để lựa chọn “đúng người” đưa vào đào tạo cần phải kiểm tra khả năng này của họ (Có thể chỉ là đoạn hội thoại ngắn vài ba câu tiếng việt và yêu cầu họ nhắc lại nội dung) sau đó sẽ đào tạo tiếp- phải huấn luyện họ liên tục. 

Từ một chia sẻ của một người bạn tại Anh – người Anh rèn luyện trí nhớ rất tốt ngay từ nhỏ, họ luyện cho con trẻ thông qua những câu chuyện vui ngắn.hay ngay từ những năm 1 của Đại học sinh viên thường được nghe những câu chuyện ngắn sau đó kể lại cho nhau nghe rồi bổ sung những lỗi và chi tiết còn thiếu của nhau.

Thực tế cho thấy rất nhiều giáo viên chỉ luyện cho sinh viên nghe 1 số kỹ năng cơ bản (nghe để hoàn thành câu , nghe để điền vào chỗ trống……)chứ họ ít chú ý đến việc bắt sinh viên nghe và tái tạo lại nội dung được nghe. Tuy nhiên trong đào tạo Phiên Dịch tiếng Anh khả năng “tái tạo lại nội dung” lại khá quan trọng và cần được thường xuyên thực hành

2. Phát âm giọng nói đúng và chuẩn

Người Phiên Dich tiếng Anh đòi hỏi phải có giọng nói tốt, phát âm chuẩn (tròn vành rõ chữ ) vì họ phải nói nhiều và nói cho rất nhiều người nghe.
-Về tiếng Việt cần tuyển chọn những người không nói ngọng, phát âm rõ và đủ vang (một số nơi Phiên Dịch sẽ không có công cụ hỗ trợ) nên giọng nói phải có độ vang để mọi người cùng nghe.

-Về phiên dịch tiếng Anh cần luyện phát âm từng từ một cách chuẩn xác sau đó là trọng âm và ngữ điệu (đặc biệt là ngữ điệu biểu cảm).

Lời nói “vô cảm” sẽ rất nặng nề đối với người nghe vì có những hội nghị kéo dài có khi tới vài ngày. Phiên Dịch tiếng Anh cần phải nói sao cho sinh động và truyền cảm hứng cho người nghe nhưng cũng không nên Dịch thái quá tinh thần và thái độ của Diễn giả. Trong suốt quá trình đào tạo nên luyện phát âm theo 1 thể thống nhất (Anh – anh ,Anh – mỹ …).

Những tiêu chuẩn phải có trong ngành Phiên Dịch

3. Trình độ chuyên môn (ngoại ngữ và chuyên ngành liên quan)

Phiên dịch tiếng Anh cần rất nhiều kiến thức: ngôn ngữ, kiến thức phổ thông hay kiến  thức nền tảng và đặc biệt là kiến thức chuyên ngành. Họ cần phải thông thạo, có vốn từ vựng phong phú, hiểu biết những tương đồng và khác biệt về 2 ngôn ngữ (ngữ nghĩa và ngữ dụng). Cuối cùng mỗi một chuyên ngành có những thuật ngữ, cách diễn đạt và phong cách riêng đòi hỏi người Phiên Dịch tiếng Anh phải hiểu được chí ít là ý nghĩa nội hàm của chúng mặc dù không sâu rộng như các nhà chuyên môn được.

Do vậy người làm Phiên Dịch tiếng Anh cần được đào tạo chuyên sâu về tiếng Việt (lịch sử và văn hóa).

4. Kỹ năng thuyết trình và diễn thuyết trước công chúng

Đối với 1 Phiên Dịch tiếng Anh khả năng diễn thuyết cũng như thuyết trình là khá quan trọng vì trách nhiệm của Phiên Dịch bây giờ không chỉ là truyền đạt tốt ngôn từ mà còn phải truyền đạt cả những ý tưởng, thái độ, quan điểm và điểm nhấn mà Diễn giả muốn trình bày – tất cả đều được trình bày một cách tức thời và trước đông đảo người nghe những gì Diễn gỉa muốn truyền đạt(Phiên Dịch  “sao y” bản mẫu của Dịch giả). Do vậy cần hết sức chú trọng rèn luyện kỹ năng này.

5. Sự nhanh nhạy của người Phiên Dịch

Do áp lực về thời gian nên sự nhầm lẫn và thiếu sót trong Dịch Thuật tiếng Anh là không thể tránh khỏi nhưng người Phiên Dịch cần nhanh chóng tìm ra những lỗi sai ấy để kịp thời chỉnh sửa và bổ sung cho những câu dịch tiếp theo, hạn chế tối đa sự hiểu lầm, sai lệch thông tin so với Diễn giả truyền đạt. Sự nhanh nhạy của người Phiên Dịch tiếng Anh còn thể hiện ở chỗ biết lựa chọn ngôn từ, phong cách phù hợp với bối cảnh sử dụng và đối tượng người nghe.

6. Kỹ năng tốc ký 

Mặc dù Phiên Dịch tiếng Anh phải có trí nhớ tốt xong trong khi nghe cũng phải ghi lại những điều quan trọng, những điểm mấu chốt giúp cho việc tổ chức ý tưởng và tái tạo cách trình bày của Diễn giả một cách suôn sẻ và đầy đủ.